Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, tài chính đất đai cùng với quy hoạch là công cụ Nhà nước thực hiện quyền quản lý nhà nước và quyền đại diện cho chủ sở hữu toàn dân về đất đai.
Các thông tin đều được số hoá đất đai, bản đồ địa chính
“Nếu xác định được vấn đề định giá đất sẽ thực hiện được rất nhiều công việc cụ thể để ổn định thị trường, xác định trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất. Các thông tin đều được số hoá đất đai, thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu về bản đồ địa chính. Việc định giá đất sát với giá thị trường sẽ tránh tình trạng lãng phí, đầu cơ và thổi giá”, ông Trần Hồng Hà cho hay.
Về thu hồi đất và bồi thường, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, dự thảo đã quy định rõ tiêu chí giao đất không phải đấu thầu, đấu giá. Về vấn đề đất đai cần phải đấu thầu, đấu giá có 2 hình thức.
Quan trọng nhất ở đây là làm sao thực hiện được hài hòa lợi ích của người dân và lợi ích của Nhà nước và lợi ích doanh nghiệp. Tuy nhiên, khó khăn nhất là làm sao xác định được điều kiện, tiêu chí, Bộ trưởng cho biết sắp tới sẽ nghiên cứu và mong các đại biểu Quốc hội, chuyên gia, khoa học tiếp tục tham gia góp ý lượng hóa, cụ thể, ông Hà nhấn mạnh.
Về vấn đề quy hoạch, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường khẳng định, quy hoạch đất đai sẽ gắn với quy hoạch giao thông. Tập trung quản lý đất đai theo không gian, quản lý về chỉ tiêu phân bổ đất đai để làm sao sử dụng một cách hiệu quả, khai thác bền vững.
“Quy hoạch đất đai là cái khung để quản lý những đối tượng cần bảo vệ, bảo tồn như đất di sản thiên nhiên văn hoá lịch sử, hạ tầng giao thông cứng,…”, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.
Thực hiện hài hòa lợi ích người dân, Nhà nước và doanh nghiệp
Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc định giá đất sát với giá thị trường sẽ tránh tình trạng lãng phí, đầu cơ và thổi giá. Các thông tin đều được số hoá đất đai, thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu về bản đồ địa chính.
Cụ thể, chiều 14/11, phát biểu tiếp thu, giải trình dự thảo Luật đất đai (sửa đổi) trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết trong 1/3 số ý kiến của đại biểu Quốc hội tại hội trường ngày hôm nay liên quan về vấn đề tài chính và giá định giá đất.
Tài chính đất đai cùng với quy hoạch là công cụ mà Nhà nước thực hiện quyền quản lý Nhà nước và quyền đại diện cho chủ sở hữu toàn dân về đất đai. Trong đó, việc phân bổ lại nguồn lực đất đai, phát huy giá trị đất đai và đưa nguồn lực này để vào phát triển cho kinh tế – xã hội và giải quyết hài hòa các mối quan hệ, Bộ trưởng Trần Hồng Hà nêu rõ.
Trên cơ sở thu thập đầy đủ cơ sở dữ liệu về giá đất, dùng phương pháp toán học, phương pháp thống kê tính toán, cùng với phương pháp để xác định vùng đất chuẩn, thửa đất chuẩn, số lượng thửa đất… thì có thể xác định được giá đất. Điều này sẽ giải quyết được những bất cập hiện nay, ông Hà cho biết.
Đồng thời, từ giá đất này ta sẽ thực hiện rất nhiều công việc để đảm bảo trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất, cũng như tính được giá đất cụ thể. Cùng với đó, công khai được giá đất cụ thể và người dân có quyền tiếp cận.
Thách thức đối với thị trường bất động sản Việt Nam
Hệ thống các văn bản pháp lý còn chưa đồng bộ: Hành lang pháp lý điều chỉnh thị trường bất động sản, từ công tác đầu tư xây dựng, giao dịch bất động sản đến quản lý sử dụng chậbất động sảnm được hoàn thiện, còn chồng chéo; nhiều vấn đề phát sinh từ thực tiễn, bất cập của cơ chế chính sách nhưng chưa được bổ sung, sửa đổi kịp thời dẫn đến thị trường bất động sản chưa được quản lý và kiểm soát một cách hiệu quả.
Về cơ chế, chính sách, nhất là chính sách tài chính đất đai, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có nhiều thay đổi và thiếu nhất quán, chưa rõ ràng. Việc các cơ quan chức năng chậm phê duyệt cấp phép xây dựng dự án hay tạm dừng dự án đang triển khai để rà soát, kiểm tra… là nguyên nhân dẫn đến giảm nguồn cung bất động sản, kéo theo lượng giao dịch bất động sản cũng giảm. Mặt khác, đất về quy hoạch, đền bù… đều bị siết chặt trong khi sức mua của dân lại vẫn rất mạnh. Chính vì thế, trong tương lai, đây là một thách thức không nhỏ ảnh hưởng tới thị trường bất động sản Việt Nam. Cụ thể:
- Tín dụng bị thắt chặt đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản: Hiện nay, hoạt động tín dụng của ngân hàng đối với lĩnh vực kinh doanh bất động sản đang bị thắt chặt, cụ thể: Lãi suất tiếp tục cao (lãi suất huy động lên 8,7%, cộng thêm biên độ 3% thì lãi suất cho vay lên đến 11 – 12%); nguồn vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn tiếp tục giảm từ 45% xuống 40%, hệ số rủi ro đối với các khoản cho vay bất động sản tăng từ 150% lên 200%… sẽ khiến cho ngân hàng phải cẩn trọng hơn trong việc cho vay kinh doanh bất động sản. Dòng vốn hạn chế cũng khiến các nhà đầu tư cũng cẩn trọng khi đầu tư vào lĩnh vực bất động sản.
Đáng chú ý, dù lãi suất VND liên ngân hàng đã hạ nhiệt, nhưng nhiều chuyên gia vẫn cho rằng Ngân hàng Nhà nước vẫn sẽ điều tiết thanh khoản linh hoạt để mặt bằng lãi suất này ở kỳ hạn qua đêm duy trì ở mức 6-7%/năm. Bởi lẽ, nếu để lãi suất VND liên ngân hàng quá thấp sẽ thu hẹp mức chênh lệch với lãi suất USD, qua đó áp lực tăng lên tỷ giá USD/VND.
Lãi suất thấp kích thích nhu cầu đầu tư bất động sản của người dân. Bên cạnh đó, đầu tư công sẽ được đẩy mạnh giải ngân trong cuối năm 2022 và đây chính là yếu tố tác động mạnh tới thị trường bất động sản khi các thông tin về quy hoạch, dự án hạ tầng làm gia tăng nhu cầu mua nhà đất và giá đất tăng mạnh.
- Thiếu hụt quỹ đất: Đất đai là có hạn, việc xây dựng các công trình phải căn cứ vào đặc điểm địa hình và quy hoạch đô thị, quá trình xây dựng mất thời gian dài, chi phí lớn. Chính vì vậy, nguồn cung BĐS chưa thể tăng ngay khi giá cả thay đổi. Việc thiếu hụt quỹ đất khiến cho nguồn cung BĐS bị hạn chế. Ngoài ra, khi các địa phương tiến hành rà soát lại các dự án để loại bỏ những dự án thiếu tính khả thi sẽ khiến cho thị trường BĐS đặt trước thách thức cần phải đẩy mạnh việc tìm kiếm, mở rộng quỹ đất để xây dựng các trung tâm mới, di chuyển các dự án ra vùng ven đô làm tăng quỹ đất xây dựng…
